Kleurrijke tegeltableaus en hedendaags keramiek
Vijf eeuwen kunst, cultuur en geschiedenis smelten samen in een ogenschijnlijk eenvoudig bouwmateriaal. Dat maakt het zo boeiend. Nederland heeft een unieke plaats in de geschiedenis van tegels, tegeltableaus en keramiek. Dat kunt u zien in het museum. Keramiek is van alle tijden en weerspiegelt de ontwikkelingen in kunst, techniek, architectuur en het dagelijks leven.
Kunst
De collectie van het Nederlands Tegelmuseum is divers. U vindt indrukwekkende tegeltableaus die eeuwenlang paleizen, kerken, scholen, winkels en huizen versierden. Van Hollandse renaissance naar barok, van tegels in Art Nouveau en Art-Decostijl naar kunstwerken van onder meer Maurits Escher en Karel Appel.
Cultuur
Slechts tientallen jaren geleden waren handgemaakte tegels nog een alledaags verschijnsel in de Nederlandse huizen en gebouwen. Nu dit beeld steeds meer verdwijnt, zorgt het Nederlands Tegelmuseum ervoor dat dit oer-Hollands stukje cultuur niet verloren gaat. De voorstellingen op tegels vertellen ons veel over het leven van onze voorouders en vormen zo een spiegel van onze geschiedenis.
Geschiedenis
Natuurlijk besteedt het Nederlands Tegelmuseum ook aandacht aan het productieproces van de tegel; door middel van foto’s, tegeltableaus en een expositie van machines, gereedschappen en grondstoffen.
Plattegrond Museum
Zaal 1 - Tegel maken, oprichting museum en kleine presentaties
In zaal 1 wordt uitgelegd hoe de tegel werd geproduceerd, zie je een grote wand met oud-Hollandse tegeltjes en de vriendenvitrine. Eens in de zoveel tijd tonen vrienden van het museum in deze zaal een selectie uit hun collectie.
Zaal 2 - Tegeldecors (Dingeman Korf)
In deze zaal wordt een historisch overzicht gegeven van de ontwikkeling van de Nederlandse tegel vanaf de 16de tot de 20ste eeuw.
Zaal 3 - Tegeldecors (Dingeman Korf)
Hier zie je voorbeelden van tegels uit de achttiende en negentiende eeuw. Er worden dan grote aantallen tegels met landschappen en pastorale voorstellingen gemaakt. In een wand is een haard opgebouwd met enkele Friese bloemvaastableaus en festoenen met muziekinstrumenten.
Zaal 4 - Internationale voorlopers en invloeden
Zaal 5 - Helene Kröller-Müller Kamer
In deze zaal zijn tegels en tegeltableaus met bijbelscènes in het blauw en het mangaan tentoongesteld. Een belangrijke plaats wordt ingenomen door een betegelde schouw die typisch was voor huizen en boerderijen in de streek van Zaandam tot Enkhuizen in de provincie Noord-Holland. De tegels van deze schouwen werden in Amsterdam en in Harlingen gemaakt. Deze schouw is gekend onder de naam "smuiger".
Zaal 6 - Collectie Manschot-Van der Meij en slagerij Ruijssenaar
Hier concentreert men zich op twee thema's: schepen en zeewezens. In de vitrinekasten worden zeldzame tegels gepresenteerd waarvan er slechts enkele exemplaren bestaan. De zeldzaamste is wel de "tulp-tegel" waarvan er slechts 23 exemplaren zijn gekend.
Expositiezaal
Hier worden wisselende tentoonstellingen ingericht. Op dit moment is dat Oogappels. Onverwachte verhalen van de tegelcultuur.
Zaal 7 - Judih-Révész en de Gelukkige olifant
Zaal 8 - tijdelijk gesloten
Zaal 9 - Monumentale toepassingen (Max Laeuger)
In de filmzaal zie je heel wat grote tegeltableaus die afkomstig zijn uit vroeg twintigste-eeuwse gebouwen. Bijna al die gebouwen zijn nu afgebroken. In sommige tableaus herken je de Jugendstil of Art Nouveau stijl. Deze stijl was zeer populair in het begin van de twintigste eeuw.
Zaal 10 - Tegelpers en jubileumtegels
Deze "friction driven" pers werd in 1991 aan het Tegelmuseum geschonken door de vroegere tegelfabriek Westraven.
Zaal 11 - Keramisten en kunstenaars (o.a. Karel Appel)
Door middel van een kleine interne verbouwing is sinds november 2005 een nieuwe zaal toegevoegd aan het expositieoppervlak. Deze zogenaamde Beekzaal zal worden gebruikt om naoorlogse tegelkunst te laten zien.